پنجابی کہانیاں

تربوز تو‏ں متعلق سچی کہانیاں تے لوک کہانیاں ہندوستان سمیت دنیا دے مختلف حصےآں وچ رائج نيں۔ ایمان، مزاح، تعلیم تے بہادری تو‏ں بھرپور ایہ کہانیاں تربوز د‏‏ی خوبیاں بیان کردے ہوئے آپ نو‏‏ں حیران کر دیؤ گی۔ بینجمن فرینکلن نے کہیا کہ تربوز تے انسان نو‏‏ں سمجھنا بہت مشکل کم ا‏‏ے۔ تربوز دے حوالے تو‏ں ایہ بیان سو فیصد درست معلوم ہُندا ا‏‏ے۔ کلندا، کلنگا، کالند، کلیندر، چترفال، مسفل، پھلوارتول تے خربوزے دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، تربوز د‏‏ی بیرونی ساخت نو‏‏ں دیکھ ک‏ے اندرونی عنصر نو‏‏ں سمجھنا مشکل ا‏‏ے۔ سبز بیضے وچ سرخی مائل سرخ گودا جس وچ 92 فیصد پانی ہُندا اے، ایداں دے پھلاں د‏‏ی گرمیاں وچ دستیابی کسی نعمت تو‏ں کم نئيں۔ برساں تو‏ں، خیال کيتا جاندا سی کہ تربوز جنوبی افریقہ وچ پیدا ہوئے نيں۔ اُتے کچھ عرصہ پہلے میونخ د‏‏ی لڈ وِگ میکسیملین یونیورسٹی د‏‏ی تحقیق نے اس گل د‏‏ی تصدیق د‏‏ی سی کہ ایہ رسیلا پھل دنیا دے لئی مصر دا تحفہ ا‏‏ے۔    مسافراں دے لفظ    جد ابن بطوطہ تیرھويں صدی وچ خوارزم (ازبکستان) گیا تاں اوتھ‏ے دے شہنشاہ نے اسنو‏ں بوہت سارے قیمتی تحائف دتے جنہاں وچ خربوزے ...

اینتون چیخوف سینٹ پیٹرزبرگ کسے کم ’تے گئے پردیشک کونسل دے میمبر دولبونوسوف نوں پرنس فنگالوف دے گھر رات دی محفل وچ جان دا موقع ملیا۔ اتھے اس نوں شیپوتکن، جو پنج سال پہلاں اس دے بچیاں دا استاد سی، نوں مل کے حیرانی ہوئی۔ پارٹی وچّ اس دا کوئی جانوں نہیں سی۔ اس لئی اوہ اچاٹ دا ماریا شیپوتکن کول چلا گیا۔ ‘‘تسیں…ایہہ…اتھے کس طرحاں؟’’ اس نے اپنے منہ ’تے ہتھ رکھ اباسی لیندیاں پچھیا۔ ‘‘اوسے طرحاں جس طرحاں تسیں۔’’ ‘‘مینوں نہیں لگدا ایہہ اویں ہو سکدا ہے جویں میں۔’’ دولبونوسوو نے تیووڑیاں پائیاں تے شیپوتکن نوں اپر توں ہیٹھاں تک دیکھیا۔ ‘‘ایہہ…ہور کم دھندا کویں؟’’ ‘‘ٹھیک ٹھیک ہی ہے…میں یونیورسٹی توں گریجوئیشن کر لئی ہے تے میں پودیکونیکوو دے ہیٹھ وشیش سپردگی والے ادھیکاری دے طور ’تے کم کر رہا ہاں۔’’ ‘‘ہاں؟ پہلاں پہل ایہہ کوئی ماڑا نہیں۔ پر…ایہہ…میرا بھدا جیہا سوال معاف کریو، اس نیوکتی توں تہانوں کنے پیسے ملدے نے؟’’ ‘‘اٹھ سو روبل۔’’ ‘‘ہوں ! تمباکو واسطے وی کافی نہیں۔’’ اپنی مہربان سرپرستاں والی سر وچّ دولبونوسوو بڑبڑایا۔ ‘‘بے شکّ پیٹرسبرگ وچّ ارامدائک زندگی بصر کرن واسطے ایہہ کافی نہیں پر اس تو...

اینتون چیخوف اپنے بچیاں دی استانی یولیا وارسیلئیونا دا اج میں حساب کرنا چاہندا سی۔ “بیٹھ جاؤ، یولیا وارسیلئیونا!” میں اس نوں کیہا، “تہاڈا حساب کر دتا جاوے۔ ہاں، تاں فیصلہ ایہہ ہویا سی کہ تہانوں مہینے دے تیہہ روبل ملنگے۔ ہے نہ؟” “نہیں چالی۔” “نہیں تیہہ۔ تسیں ساڈے اتھے دو مہینے رہے۔” “دو مہینے اتے پنج دن۔” “پورے دو مہینے۔ ایہناں دو مہینیاں دے نوں ایتوار کڈھ دیو۔ ایتوار دے دن تسیں کولیا نوں صرف سیر لئی ہی لے کے جاندے سی… اتے پھر تنّ چھٹیاں…نوں تے تنّ باراں۔ تاں باراں روبل گھٹّ ہوئے۔ کولیا چار دن بیمار رہا، اناں دناں وچ تسیں اس نوں نہیں پڑھایا، صرف وانیا نوں ہی پڑھایا…تے پھر تنّ دن تہاڈے دند وچ درد رہا۔ اس سمیں میری پتنی نے تہانوں چھٹی دے دتی سی…باراں تے ستّ ہوئے انیں۔ ایہناں نوں کڈھیا جاوے تاں باقی رہے…ہاں اکتالی روبل، ٹھیک ہے نہ؟” یولیا دیاں اکھاں وچ پانی آ گیا۔ “تے نویں سال دے دن تسیں کپ پلیٹ توڑ دتے۔ دو روبل اوہدے گھٹاؤ۔ تہاڈی لاپرواہی کارن کولیا نے درخت اتے چڑھ کے اپنا کوٹ پاڑ لیا سی۔ دس روبل اوہدے تے پھر تہاڈی لاپرواہی کارن ہی نوکرانی وانیا دو بوٹ لے کے بھجّ گئی۔ اس طرحاں پنج روب...

اینتون چیخوف بھوجن ختم ہویا۔ ڈھڈّ نوں ترپتی دا سکھدائی احساس ہون لگا۔ اباسیاں آؤن لگیاں اتے اکھاں 'چ نیند دی مٹھی خماری تیرن لگی۔ پتی نے سگار جلا لئی اتے اک انگڑائی لے کے سوفے 'تے ادھ لیٹیا ہو گیا۔ پتنی سرھانے بیٹھ گئی۔ دوویں پورن سکھی سن۔  ''کوئی گلّ سناؤ'' - پتی نے اباسی لیندیاں کیہا۔  ''کی گلّ سناواں؟ او، ہاں سچ، کی تسیں سنیٔے-صوفیہ اکرووا نے شادی کر لئی ہے؟ کی ناں ہے اس دا... ہاں، یاد آیا مسٹر ترامب نال۔ کنی بدنامی ہو رہی ہے، اس دی!'' ''اس وچ بدنامی والی کی گلّ ہے بھلا؟'' پتی نے سرسری پچھیا۔ ''کیوں؟ اوہ ترامب تاں پورا بدمعاش ہے - بھرشٹاچاری ہے۔ کیہو جیہا بے ایمان چلاک تے بے شرم آدمی ہے اوہ! بھورا بھر وی امان داری نہیں ہے اس وچ۔ بالکل بھرشٹ تے چرترہین۔ پہلاں اوہ کاؤنٹ کول مینیزر سی، اتھے خوب ناجائز کمائی کیتی۔ ہن ریلوے دی نوکری کر رہا ہے، چور کتوں دا۔ اپنی بھین تکّ دا سارا مال متا کھا گیا۔ صاف گلّ ہے کہ اوہ چلاک لٹیرا ہے-لٹیرا۔ ایسے آدمی نال شادی کرنا، اس نال بیوی بن کے رہنا! حیرانی ہندی ہے مینوں صوفیہ 'تے۔ ک...

اینتون چیخوف ‘‘سر، مینوں بھکھ لگی ہے۔ ربّ دی سونہہ میں تنّ دناں توں کجھ نہیں کھادھا۔ پنج سال میں سکول ماسٹر رہا اتے اپنے اک ساتھی کرمچاری دیاں سازشاں کرکے نوکری توں ہتھ دھو بیٹھا۔ ہن میں سال بھر توں وہلا پھردا ہاں۔” پیٹرسبرگ دے وکیل سکووتسو نے اس دے نیلے پھٹے پرانے اوورکوٹ، اس دیاں شرابی اکھاں تے اس دیاں گلھاں ’تے پئے لال داغاں ولّ ویکھیا اتے اس نوں لگیا کہ میں اس آدمی نوں پہلاں وی کتے ویکھیا ہے۔ ‘‘ہن مینوں کالوگا وچّ نوکری دی پیش کش ہوئی ہے،” منگتے نے اپنی گلّ جاری رکھی، ‘‘پر میرے کول اتھے جان لئی کوئی سادھن نہیں۔ کرپا کرکے میری مدد کرو۔ مینوں کہن لگیاں شرم آؤندی ہے، پر میں حالات توں مجبور ہاں۔” سکووتسو نوں اچانک یاد آ گیا۔ ‘‘سن، پرسوں توں مینوں سڈووے گلی وچّ ملیا سی،” اس نے آکھیا، ‘‘ادوں توں مینوں ایہہ نہیں سی آکھیا کہ میں سکول ماسٹر رہا ہاں۔ توں تاں آکھیا سی کہ میں ودیارتھی ہندا سی تے میرا ناؤں کٹّ دتا گیا ہے۔ یاد آیا؟” ‘‘میں تاں سکول ماسٹر ہندا سی،” اس نے گھبراہٹ وچّ ہولی ہولی آکھیا، ‘‘آکھوں، تاں اس دا ثبوت دے سکدا ہاں۔” ‘‘جھوٹھ بہت ہو گیا۔ توں اپنے آپ نوں ودیارتھی کیہا سی تے...

اینتون چیخوف سردیاں دی خوبصورت دوپہر … سردی بہت تیز ہے ۔ نادیہ نے میری بانہہ پھڑ رکھی ہے ۔ اسدے گھنگھرالے والاں وچّ برف اس طرحاں جم گئی ہے کہ اوہ چننی وانگ چمکن لگے ہن ۔ بلاں دے اتے وی برف دی اک لکیر–جہی وکھائی دین لگی ہے ۔ اسیں اک پہاڑی تے کھڑے ہوئے ہاں ۔ ساڈے پیراں دے ہیٹھاں میدان تے اک ڈھلان پھیلی ہوئی ہے جس وچّ سورج دی روشنی اویں چمک رہی ہے جویں اسدی پرچھائی شیشے وچّ پے رہی ہووے ۔ ساڈے پیراں دے کول ہی اک سلیجّ پئی ہوئی ہے جسدی گدی تے لال کپڑا لگا ہویا ہے ۔ "چلو نادیہ، اک وار پھسلیئے !" میں نادیہ نوں کیہا، "صرف اک وار ! گھبراؤ نہیں، سانوں کجھ نہیں ہووےگا، اسیں ٹھیک–ٹھاک ہیٹھاں پہنچ جاوانگے ۔" لیکن نادیہ ڈر رہی ہے ۔ اتھوں، پہاڑی دے کگار توں، ہیٹھاں میدان تکّ دا رستہ اسنوں بے حدّ لمبا لگّ رہا ہے ۔ اوہ ڈر نال پیلی پے گئی ہے ۔ جدوں اوہ اتوں ہیٹھاں ولّ جھاکدی ہے اتے جدوں میں اس نوں سلیجّ تے بیٹھن نوں کہندا ہاں تاں جویں اسدا دم نکل جاندا ہے ۔ میں سوچدا ہاں–– لیکن پھر کی ہووےگا، جدوں اوہ ہیٹھاں پھسلن دا خطرہ اٹھا لویگی ! اوہ تاں ڈر نال مر ہی جاوے گی جاں پاگل ہی ہ...