پنجابی کہانیاں

اینتون چیخوف سینٹ پیٹرزبرگ کسے کم ’تے گئے پردیشک کونسل دے میمبر دولبونوسوف نوں پرنس فنگالوف دے گھر رات دی محفل وچ جان دا موقع ملیا۔ اتھے اس نوں شیپوتکن، جو پنج سال پہلاں اس دے بچیاں دا استاد سی، نوں مل کے حیرانی ہوئی۔ پارٹی وچّ اس دا کوئی جانوں نہیں سی۔ اس لئی اوہ اچاٹ دا ماریا شیپوتکن کول چلا گیا۔ ‘‘تسیں…ایہہ…اتھے کس طرحاں؟’’ اس نے اپنے منہ ’تے ہتھ رکھ اباسی لیندیاں پچھیا۔ ‘‘اوسے طرحاں جس طرحاں تسیں۔’’ ‘‘مینوں نہیں لگدا ایہہ اویں ہو سکدا ہے جویں میں۔’’ دولبونوسوو نے تیووڑیاں پائیاں تے شیپوتکن نوں اپر توں ہیٹھاں تک دیکھیا۔ ‘‘ایہہ…ہور کم دھندا کویں؟’’ ‘‘ٹھیک ٹھیک ہی ہے…میں یونیورسٹی توں گریجوئیشن کر لئی ہے تے میں پودیکونیکوو دے ہیٹھ وشیش سپردگی والے ادھیکاری دے طور ’تے کم کر رہا ہاں۔’’ ‘‘ہاں؟ پہلاں پہل ایہہ کوئی ماڑا نہیں۔ پر…ایہہ…میرا بھدا جیہا سوال معاف کریو، اس نیوکتی توں تہانوں کنے پیسے ملدے نے؟’’ ‘‘اٹھ سو روبل۔’’ ‘‘ہوں ! تمباکو واسطے وی کافی نہیں۔’’ اپنی مہربان سرپرستاں والی سر وچّ دولبونوسوو بڑبڑایا۔ ‘‘بے شکّ پیٹرسبرگ وچّ ارامدائک زندگی بصر کرن واسطے ایہہ کافی نہیں پر اس تو...

اینتون چیخوف اپنے بچیاں دی استانی یولیا وارسیلئیونا دا اج میں حساب کرنا چاہندا سی۔ “بیٹھ جاؤ، یولیا وارسیلئیونا!” میں اس نوں کیہا، “تہاڈا حساب کر دتا جاوے۔ ہاں، تاں فیصلہ ایہہ ہویا سی کہ تہانوں مہینے دے تیہہ روبل ملنگے۔ ہے نہ؟” “نہیں چالی۔” “نہیں تیہہ۔ تسیں ساڈے اتھے دو مہینے رہے۔” “دو مہینے اتے پنج دن۔” “پورے دو مہینے۔ ایہناں دو مہینیاں دے نوں ایتوار کڈھ دیو۔ ایتوار دے دن تسیں کولیا نوں صرف سیر لئی ہی لے کے جاندے سی… اتے پھر تنّ چھٹیاں…نوں تے تنّ باراں۔ تاں باراں روبل گھٹّ ہوئے۔ کولیا چار دن بیمار رہا، اناں دناں وچ تسیں اس نوں نہیں پڑھایا، صرف وانیا نوں ہی پڑھایا…تے پھر تنّ دن تہاڈے دند وچ درد رہا۔ اس سمیں میری پتنی نے تہانوں چھٹی دے دتی سی…باراں تے ستّ ہوئے انیں۔ ایہناں نوں کڈھیا جاوے تاں باقی رہے…ہاں اکتالی روبل، ٹھیک ہے نہ؟” یولیا دیاں اکھاں وچ پانی آ گیا۔ “تے نویں سال دے دن تسیں کپ پلیٹ توڑ دتے۔ دو روبل اوہدے گھٹاؤ۔ تہاڈی لاپرواہی کارن کولیا نے درخت اتے چڑھ کے اپنا کوٹ پاڑ لیا سی۔ دس روبل اوہدے تے پھر تہاڈی لاپرواہی کارن ہی نوکرانی وانیا دو بوٹ لے کے بھجّ گئی۔ اس طرحاں پنج روب...

اینتون چیخوف بھوجن ختم ہویا۔ ڈھڈّ نوں ترپتی دا سکھدائی احساس ہون لگا۔ اباسیاں آؤن لگیاں اتے اکھاں 'چ نیند دی مٹھی خماری تیرن لگی۔ پتی نے سگار جلا لئی اتے اک انگڑائی لے کے سوفے 'تے ادھ لیٹیا ہو گیا۔ پتنی سرھانے بیٹھ گئی۔ دوویں پورن سکھی سن۔  ''کوئی گلّ سناؤ'' - پتی نے اباسی لیندیاں کیہا۔  ''کی گلّ سناواں؟ او، ہاں سچ، کی تسیں سنیٔے-صوفیہ اکرووا نے شادی کر لئی ہے؟ کی ناں ہے اس دا... ہاں، یاد آیا مسٹر ترامب نال۔ کنی بدنامی ہو رہی ہے، اس دی!'' ''اس وچ بدنامی والی کی گلّ ہے بھلا؟'' پتی نے سرسری پچھیا۔ ''کیوں؟ اوہ ترامب تاں پورا بدمعاش ہے - بھرشٹاچاری ہے۔ کیہو جیہا بے ایمان چلاک تے بے شرم آدمی ہے اوہ! بھورا بھر وی امان داری نہیں ہے اس وچ۔ بالکل بھرشٹ تے چرترہین۔ پہلاں اوہ کاؤنٹ کول مینیزر سی، اتھے خوب ناجائز کمائی کیتی۔ ہن ریلوے دی نوکری کر رہا ہے، چور کتوں دا۔ اپنی بھین تکّ دا سارا مال متا کھا گیا۔ صاف گلّ ہے کہ اوہ چلاک لٹیرا ہے-لٹیرا۔ ایسے آدمی نال شادی کرنا، اس نال بیوی بن کے رہنا! حیرانی ہندی ہے مینوں صوفیہ 'تے۔ ک...

اینتون چیخوف ‘‘سر، مینوں بھکھ لگی ہے۔ ربّ دی سونہہ میں تنّ دناں توں کجھ نہیں کھادھا۔ پنج سال میں سکول ماسٹر رہا اتے اپنے اک ساتھی کرمچاری دیاں سازشاں کرکے نوکری توں ہتھ دھو بیٹھا۔ ہن میں سال بھر توں وہلا پھردا ہاں۔” پیٹرسبرگ دے وکیل سکووتسو نے اس دے نیلے پھٹے پرانے اوورکوٹ، اس دیاں شرابی اکھاں تے اس دیاں گلھاں ’تے پئے لال داغاں ولّ ویکھیا اتے اس نوں لگیا کہ میں اس آدمی نوں پہلاں وی کتے ویکھیا ہے۔ ‘‘ہن مینوں کالوگا وچّ نوکری دی پیش کش ہوئی ہے،” منگتے نے اپنی گلّ جاری رکھی، ‘‘پر میرے کول اتھے جان لئی کوئی سادھن نہیں۔ کرپا کرکے میری مدد کرو۔ مینوں کہن لگیاں شرم آؤندی ہے، پر میں حالات توں مجبور ہاں۔” سکووتسو نوں اچانک یاد آ گیا۔ ‘‘سن، پرسوں توں مینوں سڈووے گلی وچّ ملیا سی،” اس نے آکھیا، ‘‘ادوں توں مینوں ایہہ نہیں سی آکھیا کہ میں سکول ماسٹر رہا ہاں۔ توں تاں آکھیا سی کہ میں ودیارتھی ہندا سی تے میرا ناؤں کٹّ دتا گیا ہے۔ یاد آیا؟” ‘‘میں تاں سکول ماسٹر ہندا سی،” اس نے گھبراہٹ وچّ ہولی ہولی آکھیا، ‘‘آکھوں، تاں اس دا ثبوت دے سکدا ہاں۔” ‘‘جھوٹھ بہت ہو گیا۔ توں اپنے آپ نوں ودیارتھی کیہا سی تے...

اینتون چیخوف سردیاں دی خوبصورت دوپہر … سردی بہت تیز ہے ۔ نادیہ نے میری بانہہ پھڑ رکھی ہے ۔ اسدے گھنگھرالے والاں وچّ برف اس طرحاں جم گئی ہے کہ اوہ چننی وانگ چمکن لگے ہن ۔ بلاں دے اتے وی برف دی اک لکیر–جہی وکھائی دین لگی ہے ۔ اسیں اک پہاڑی تے کھڑے ہوئے ہاں ۔ ساڈے پیراں دے ہیٹھاں میدان تے اک ڈھلان پھیلی ہوئی ہے جس وچّ سورج دی روشنی اویں چمک رہی ہے جویں اسدی پرچھائی شیشے وچّ پے رہی ہووے ۔ ساڈے پیراں دے کول ہی اک سلیجّ پئی ہوئی ہے جسدی گدی تے لال کپڑا لگا ہویا ہے ۔ "چلو نادیہ، اک وار پھسلیئے !" میں نادیہ نوں کیہا، "صرف اک وار ! گھبراؤ نہیں، سانوں کجھ نہیں ہووےگا، اسیں ٹھیک–ٹھاک ہیٹھاں پہنچ جاوانگے ۔" لیکن نادیہ ڈر رہی ہے ۔ اتھوں، پہاڑی دے کگار توں، ہیٹھاں میدان تکّ دا رستہ اسنوں بے حدّ لمبا لگّ رہا ہے ۔ اوہ ڈر نال پیلی پے گئی ہے ۔ جدوں اوہ اتوں ہیٹھاں ولّ جھاکدی ہے اتے جدوں میں اس نوں سلیجّ تے بیٹھن نوں کہندا ہاں تاں جویں اسدا دم نکل جاندا ہے ۔ میں سوچدا ہاں–– لیکن پھر کی ہووےگا، جدوں اوہ ہیٹھاں پھسلن دا خطرہ اٹھا لویگی ! اوہ تاں ڈر نال مر ہی جاوے گی جاں پاگل ہی ہ...

آ اینتون چیخوف سردیاں دی اس گھور ہنھیری رات وچ اک بڈھا ساہوکار اپنے مطالعہ کمرے وچ چہلقدمی کر رہا سی ۔ اسنوں یاد آ رہی سی 15 سال پہلاں دی سرد پورنماشی دی اوہ رات جدوں اسنے اک دعوت دتی سی ۔ اس پارٹی وچ کئی ودوان انسان آئے ہوئے سن اتے بہت دلچسپ گل بات چل رہی سی ۔ اتے چلدے چلدے گل موت دی سجا تے آ گئی ۔ مہماناں وچ کئی ودوان انسان اتے اڈیٹر وی سن جو موت دی سجا دے خلاف سن اتے مندے سن کہ ایہہ پرتھا ختم ہو جانی چاہیدی کیونکہ اوہ تہذیبی سماج لئی اشوبھنی اتے نیتی-خلاف اے ۔ اوہناں وچوں کجھ لوکاں دا کہنا سی کہ موت دی سجا دی تھاں عمر قید ہونی چاہیدی اے ۔ میزبان نے کیہا میں اس نال اسہمت ہاں ۔ انج نہ تاں مینوں موت دی سجا دا ہی تجربہ اے اتے نہ ہی میں عمر قید دے بارے وچ ہی کجھ جاندا ہاں ۔ پر میرے وچار وچ موت دی سجا عمر قید نالوں زیادہ نیتک اتے انسانی اے ۔ پھانسی نال تاں ملزم دی تتدور موت ہو جاندی اے پر عمر قید دی سزا تاں ہولی-ہولی تڑپا تڑپا کے جان لیندی اے ۔ ہن دسو کس نوں زیادہ دیالو اتے انسانی کیہا جاویگا ؟ جو کجھ ہی پلاں وچ اکو جھٹکے جیون ختم کر دیوے جاں ہولی – ہولی ترسا ترسا کے مارے ؟ اک مہم...

آ لاٹری  اینتون چیخوف ایوان دمترچ دی زندگی وی دوسریاں دی طرحاں ہی سی ۔ مہینے وچّ اوہ 1200 رُوپے کما لیندا سی اتے اپنے کم توں خوش سی ۔ اسدا جیون ٹھیک چل رہا سی ۔ اج کھان دے بعد اوہ سوفے تے بیٹھکے اخبار پڑھ رہا سی ۔ کھان دی ٹیبل صاف کردے ہوئے اسدی پتنی نے اس نوں کیہا کہ اج میں اخبار ویکھنا ہی بھلّ گئی، تسیں ویکھو کی اج ڈرا دی لسٹ چھپی ہے ۔ایوان نے ویکھکے کیہا– ہاں اخبار وچّ لسٹ ہے ۔تے کی تہاڈے ٹکٹ دی تاریخ ہن تکّ نکل نہیں چکی ہوویگی ۔ اعوان نے پچھیا ۔ پتنی نے جواب دتا– نہیں، میں اوہ پچھلے منگلوار نوں ہی خریدیا سی ۔ تاں دسو کی نمبر ہے ؟ ایوان نے اگے کیہا ۔ پتنی–9، 499 دی سیریج وچّ نمبر 26 ۔ ٹھیک ہے میں ویکھدا ہاں ۔ 9، 499 اتے 26 ۔ اعوان نوں لاٹری ٹکٹ تے کوئی بھروسہ نہیں ہندا سی اتے اسدی لاٹری دے نمبر دیکھن وچّ وی کوئی دلچسپی نہیں سی تے اس وقت اسدے کول کوئی دوجا کم نہیں سی اتے اخبار اسدی اکھاں دے ساہمنے سی تاں اسنے ٹکٹ نمبراں والے کالم تے نظر دوڑائی ۔ ایہہ اسنے کسے خاص اتشاہ نال نہیں کیتا ۔ اسنوں 9،499 لبھن لئی دوجی لکیر توں اگے نہیں جانا پیا ۔ نمبر ویکھدے ہی اسنوں اپنی اکھاں...

آ اناڑی  اینتون چیخوف کجھ دن پہلاں دی گلّ ہے ۔ میں اپنے بچیاں دی گورنیس جولیا نوں اپنی سٹڈی وچّ بلایا اتے کیہا–"بیٹھ جولیا ۔ میں تیری تنخواہ دا حساب کرنا چاہندا ہاں ۔ میرے خیال نال تینوں پیسیاں دی ضرورت ہوویگی اتے جنا میں تینوں ہن تکّ جان سکیا ہاں، مینوں لگدا ہے توں اپنے آپ تاں کدے پیسے منگینگی نہیں ۔ اس لئی میں خود تینوں پیسے دینا چاہنا ہاں ۔ ہاں، تاں دسو تہاڈی تنخواہ کنی طے ہوئی سی ؟ تیہہ روبل مہینہ طے ہوئی سی نہ ؟" "جی نہیں، چالھی روبل مہینہ ۔" جولیا نے مریئل آواز وچّ کیہا ۔ " نہیں بھائی تیہہ ۔ میں ڈائری وچّ نوٹ کر رکھیا ہے ۔ میں بچیاں دی گورنیس نوں ہمیشہ تیہہ روبل مہینہ ہی دندا آیا ہاں ۔ اچھا . . . تاں تینوں ساڈے اتھے کم کردے ہوئے کنے دن ہوئے ہن، دو مہینے ہی نہ ؟" "جی نہیں، دو مہینے پنج دن ۔" "کی کہہ رہی ہیں ! ٹھیک دو مہینے ہوئے ہن ۔ بھائی، میں ڈائری وچّ سبھ نوٹ کر رکھیا ہے ۔ تاں دو مہینے دے بندے نے – سٹھّ روبل ۔ لیکن سٹھّ روبل ادوں بننگے، جدوں مہینے وچّ اک وی ناغہ نہ ہویا ہووے ۔ توں ایتوار نوں چھٹی منائی ہے ۔ ایتواراں نوں توں کم...

آ کہانی....امرتا پریتم....گورمکھی توں شاہ مکھی....افضل راز ( امرتا پریتم پنجابی دی مہان کہانیکار ای،امرتا پریتم نےاپنی حیاتی وچ اپنیاں کہانیاں دی اک چون”مٹی دی ذات“چھاپی سی ،اوس وچوں ایہہ کہانی ”کوکلی “لئی گئی ای،چنگا کہانیکاراوہ ہُندا اےجہدی اکھ اپنےوسیب اُتےتگڑی ہووےتےامرتا پریتم نےاپنیاں کہانیاں وچ اپنی وسوّںدی گل نوں ای اگےودھایا ای۔امرتاپریتم جم تےگوجرانوالےدی اےپر اوس دی ماں ساڈےگجرات دےپنڈمانگا دی سی،جہڑااج منڈی بہائوالدین وچ ای۔امرتاپریتم دیاں سو دےنیڑےکتاباں نیں ،اونہاں پچاسی ورھیاں دی حیاتی وچ بوہت سوہنا تےانملا لکھیا اے،جس وچ کہانیاں ،شاعری ،ناول تےہور بوہت سارےلیکھ نالےجیونی وی لکھی،شامل نیں....افضل راز ) تخت پوش دےمتھےنال بڑےرنگ، برنگےکھنب بجھےہوئےسن   کوکلی دےگل وچ بڑےرنگ برنگےمنکیاں دی مالا پئی ہوئی سی   کوکلی دےدل وچ بڑےرنگ برنگےخیال آئی۔ کہیوجہیا ہووےگا میرا مرد؟ میر امچھیرا؟ اوہدا پنڈا؟ بیڑی ورگا .... اوہدیاں بانہواں؟ چپواں ورگیاں .... اوہدےہوٹھاں دی مسکراہٹ؟ مچھی دےپراں ورگی جِھل مِل کر دی اوہدےہوٹھاں دا گیت؟ سمندر دیاں چھلاں وانگ چھل چھل ک...

آ۔۔۔ دلیپ  کمار دا نائی کرشن چندر میں اپنی لانڈری وچ لالا ہرپرشاد دے منڈے بنسیپرشاد دی نویں ریشمی قمیض نوں استری کر رہا ساں جو اس نے پچھلے ہفتے اپنی شادی موقعے سوائی سی۔ انے نوں میرا نوجوان نوکر پھزلو ہولی-ہولی سیٹی وجاؤندا دوکان اندر آ وڑیا۔ میں اس نوں ویکھ کے حقہ-بکا رہِ گیا۔ پھزلو بہت سدھا-سادہ، مورکھ جیہا منڈا ہے، جویں لانڈری والے نوکر نوں، بلکہ ہر نوکر نوں ہونا چاہیدا ہے، پر جدوں میں پھزلو دے سر ولّ ویکھیا تاں سکتے وچ آ گیا۔ "پھزلو تیرے سر نوں ایہہ کی ہویا اے؟" میں تھوڑھا جیہا کھجھ کے پچھیا۔ پھزلو نے ہسدیاں ہویاں کیہا، "شہر وچ دلیپ کمار دا نائی آیا ہویا ہے۔" ایہہ کہن توں بعد اوہنے بڑے پیار نال اپنے سر اتے ہتھ پھیریا اتے متھے اتے پلری لٹ نوں ہور لٹکا دتا۔ اس دے سر دے وال کرڑ-برڑ کٹے ہوئے سن تے چھوٹے-چھوٹے کر دتے گئے سن۔ صرف کھبے پاسے دے والاں دا گچھا ہی لما رہِ گیا سی جو باقی دے والاں نالوں لما ہون کر کے اپنے آپ کٹی ہوئی ویل وانگ متھے اتے آ پیا سی تے دوروں دیکھدیاں انج جاپدا سی، جویں گوند نال متھے اتے چپکا دتا گیا ہووے۔ سر دے پچھلے پاسے دی ڈھلان توں وا...